امروزه یادگیری زبان دوم به یکی از دغدغههای افراد تبدیل شده اما در یادگیری زبان دوم اشتباهات رایجی وجود دارد که به طور غیر عمد مرتکب آنها میشویم. با تکرار مکرر این اشتباهات، یادگیری و آموزش زبان دوم برای هر دو گروه زبان آموز و معلم سخت و طاقت فرسا میشود.
یکی از عمدهترین اشتباهاتی که به غلط فکر میکنیم صحیح است و یادگیری را برای زبان آموز راحتتر میکند ترجمه مستقیم از زبان مادری است. گاه در کلاسها به دلیل انتقال بهتر و عدم تکرار مجدد توسط معلم و فهم بیشتر توسط زبان آموز، معلم مطالبی مانند کلمات جدید، آموزش دستور زبان و … را به زبان مادری برای شاگرد شرح میدهد که این خود باعث میشود تا زبان آموز در زمان خلوت خود و مرور مطالب از زبان مادری جهت یادآوری استفاده کند. همچنین زبانی که جهت گفتگو روزانه از آن استفاده می‌کنیم بیشتر اصطلاحات روزمره میباشد و در صورت ترجمه تحت اللفظی، معنای صحیح خود را از دست میدهند.
از دیگر اشتباهاتی که بیشتر بین زبان آموزان رایج هست عدم صحبت به زبان دوم مورد نظر در کلاس میباشد. یکی از دلایل این اشتباه، عدم وجود اعتماد به نفس و ترس از مسخره شدن است. انسانها برای یادگیری زبان مادری خود در ابتدا دچار اشتباهاتی از جمله تلفظ کلمات، انتخاب کلمات و جمله بندی میشوند؛ پس اگر در حین صحبت به زبان دوم نیز دچار اشتباه شویم هیچ اشکالی وجود ندارد و باید شجاعت لازم جهت صحبت کردن به زبانی به غیر از زبان مادری را داشته باشیم.
بنی لوئیس نویسنده چند زبانه میگوید: از همان روز اولی که شروع به یادگیری زبان جدیدی میکنید، باید تلاش کنید به آن زبان صحبت کنید.
یکی دیگر از اشتباهات زبان آموزان عدم توجه به انجام تکالیف و مرور مطالب تدریس شده است. البته در این اشتباه نمیتوان تنها زبان آموز را مقصر دانست. میتوان گفت به دلیل عدم وجود خلاقیت در طرح تکلیف از سوی معلم برای زبان آموز این اشتباه به طور مکرر رخ میدهد. هر چقدر طرح تکلیف خلاقانهتر و جالبتر باشد زبان آموز نسبت به انجام آن بیشتر تشویق میشود. اگر تکالیف داده شده از سوی معلم به صورت عملی و مناسب با سن زبان آموز باشد بیدرنگ تکلیف داده شده انجام میشود و در نتیجه مطلب مورد نظر بیشتر در ذهن زبان آموز جا میفتد.
همچنین مرور دروس باید به صورت مداوم هم در کلاس و هم بعد از کلاس انجام شود. بهتر است معلمان عزیز در ابتدای کلاس، زمانی را جهت مرور مطالب قبلی اختصاص دهند تا ذهن زبان آموز آماده یادگیری مطلب جدید شود؛ زیرا بسیاری از زبان آموزان مرور لازم در منزل را ندارند و همین تکرار مطالب در کلاس، هر چند کم و کوتاه، میتواند در یادگیری عمقیتر و بهتر باقی ماندن در ذهن زبان آموز مؤثر باشد.
از دیگر اشتباهاتی که میتوان به آن اشاره کرد و در بین بیشتر زبان آموزان رایج است عدم استمرار در یادگیری زبان دوم میباشد. اگر تداوم در بین جلسات یک ترم و حتی ترم ها نباشد نمیتوان به نتیجه مطلوب و مورد نظر دست پیدا کرد. حتی بهترین زبان آموز هم باشید اگر مدت طولانی تمرین و تکرار نداشته باشید زبان مورد نظر را فراموش میکنید؛ زیرا زبان بسیار فرار است!
یکی دیگر از اشتباهات یادگیری زبان عدم وجود لذت در یادگیری زبان دوم است. به عنوان معلم باید از کارهایی که باعث میشود زبان آموز به ویژه خردسالان و کودکان از زبان دور شوند و تمایلی به یادگیری آن نداشته باشند، دوری کنید و همچنین به عنوان زبان آموز، از کتابها، فیلمها و برنامههایی که موجب میشوند تا از یادگیری زبان دوم نفرت پیدا کنید و فکر کنید که یادگیری امری سخت یا محال است، اجتناب کنید. اگر در جایگاه معلم خردسالان و کودکان هستید باید کارهایی که آنها مشتاق به انجام هستند مانند نقاشی کشیدن، انجام کاردستی، تماشا کارتون و انیمیشن، آشپزی و … که اقتضای سن آنها است را انجام دهید.
یکی دیگر از اشتباهات زبان آموزان و معلمان، تمرکز داشتن تنها بر یک موضوع در زبان دوم میباشد. اگر میخواهید فردی ماهر در استفاده از زبان دوم باشید باید تمام بخشهای مختلف زبان، مانند صحبت کردن، نوشتن، لغات جدید، دستور زبان، شنوایی و خواندن را به طور هم زمان یاد بگیرید، زیرا تک تک این بخشها متصل به یکدیگر هستند و اگر بخواهید هر بخش را جدا یاد بگیرید هم در یادگیری مطالب در بخشهای بعدی و هم در آینده دچار مشکل خواهید شد! پس هم به عنوان معلم و هم زبان آموز یادتان باشد که همه بخشهای فوق متصل به یکدیگرند و بدون یکدیگر معنایی نخواهند داشت.
به طور کلی آنچه که در این مقاله حائز اهمیت بوده است، عدم تکرار مجدد و مکرر اشتباهات یاد شده است. هر چند که بسیاری از مواقع به طور غیر عمدی مرتکب آنها میشویم. با بهری گیری از منابع معتبر نیز میتوان اشتباهاتی که ناخودآگاه دچار آنها میشویم را کمتر کنیم. بنابراین به خاطر داشته باشید که هر چقدر میزان تکرار اشتباهات در یادگیری و آموزش زبان دوم کمتر باشد، علاقه و اشتیاق زبان آموز نیز بیشتر خواهد شد.